DẠI , KHÔN

1. Cái dại của tuổi trẻ.

Người ta vẫn thường nói: người trẻ, tuổi đời còn ít, ăn chưa no lo chưa tới, hoặc ngựa con háu đá, hoặc dê cỏn buồn sừng húc dậu thưa.

Tóm tắt rằng: Vì họ mới ra đời, thấy đời quá đẹp, do sức đang sung, tương lai đang rộng mở thênh thang, đời còn quá dài. Nếu có nghĩ đến cái chết ,cũng còn rất lâu, nếu phạm phải tội mà phải vào tù thì thời gian cũng còn khá dài, dư khả năng để làm lại cuộc đời. Hơn nữa, người trẻ muốn phiêu lưu, muốn sống bạt mạng, cũng không có gì đáng kinh ngạc bởi vì họ trẻ người non nết mà. Họ sợ rằng tuổi xuân sẽ mau qua, đời sẽ chóng tàn, nếu không có gì lưu lại cho đời thì thật là uổng, vì thế họ đã sẵn sàng sa vào những cuộc phiêu lưu không lối thoát, đến lúc sa vào vũng lầy, khi đó họ mới cố vùng vẫy, nhưng hỡi ơi, có khi thì số mệnh giúp họ, cũng có khi là đường cùng hết lối thoát. Nếu lúc này mà muốn lên án những người trẻ thì có thể cũng đúng, cũng có thể sai, bởi vì còn cần nhìn vào môi trường sống, còn nhìn vào cách giáo dục, còn nhìn vào những điều kiện hình thành nhân cách để có thể châm chước cho lỗi lầm của họ. Cái dại của anh bạn trẻ không đáng trách .

2. Cái khôn của người già.

Ở tuổi từ 40 đến 50 không ai chịu cho mình là gìa / ngoài tuổi 50 mới bắt đầu, nhưng đến tuổi 60 thì không còn nghi ngờ gì nữa; đến tuổi 70 thì chúng ta có thể đặt một dấu chấm hết, người xưa còn lại, un point final,  cuối đời rồi đó.

Lẽ ra, khi ai đó bước vào tuổi 70, người ấy cần phải biết rằng: mình được trời thương nên đã sống đầy đủ một cuộc đời, vui buồn sướng khổ có hết rồi, lên voi xuống chó cũng đã nếm mùi. Thế thì nếu một ông cụ 70 tuổi khôn ngoan , ông sẽ làm gì ? Họ sẽ nhìn lại toàn bộ cuộc đời, xét lại xem ta sống đúng sai ở chỗ nào / ta làm cha ,sai ở chỗ nào / giờ ta làm ông thì sai ở đâu ? Thời gian sống của ông lão này đâu còn nhiều ? Nếu trước kia ta đúng, ta hãy hãnh diện sống tiếp / nếu ta đã từng sống sai, tại sao ta không sửa sai, nhìn lại mái đầu bạc tóc, ta già lắm rồi. Nhìn lại gương mặt nhăn nheo, ta biết mình đã sống hết kiếp rồi, cố kéo dài thêm cũng chẳng được bao nhiêu / thanh niên trẻ sống liều đã đành, mình già rồi thì liều làm gì nữa. Người trẻ làm liều thì khối kẻ hoan hô, tôn làm thần tượng, nhưng một ông cụ già hết nước rồi thì ông tính chịu chơi đến bao giờ nữa ?

Già rồi thì hãy sống gương mẫu, hãy sửa sai để may ra con cháu còn nở mày nở mặt, chứ già rồi vẫn cứ sống ngông cuồng, làm cho vợ con mắc cỡ, con cháu nó xấu hổ thì thật là lì lợm không phải lối. Chẳng còn ai hoan hô, chẳng còn có ai tôn làm thần tượng nữa, vì huyệt mộ đang ở kề bên. Dates cũng Expired , mà xú quách cũng đã hết. Khôn như vậy không hợp thời .

         Lời bàn: Chính vì tôi già, tôi luôn mong muốn được con cháu kính trọng. Tôi phải ăn năn, sửa nết, đoái công chuộc tội, để may ra Chúa còn thương tôi, bạn bè bà con còn muốn đến gần, con cháu còn có chút hãnh diện. Đó mới là cái khôn của người già. **R

Yuse Luca