37/ CÁI GIÁ CỦA MỘT LƯƠNG TÂM TỐT .

Hoàng Hà là tay lái xe chở hàng hóa. Hôm nay, xe đang bon bon chạy trên đường bỗng nhiên khực một cái rồi dừng lại. Hỏng rồi! Hoàng Hà xuống xe đến bên vệ đường vác hai hòn đá to chặn bánh sau lại rồi chui vào gầm sửa xe, khoảng hơn hai tiếng đồng hồ thì xong. Hà lên xe, nổ máy chuẩn bị đi tiếp. Đúng lúc đó có một ông lão đẩy xe cải tiến chở phân lợn để bón ruộng đang đi  bên cạnh đường ,ông vội chạy đến đập đập tay vào cửa xe ô tô rồi nói rất to:

- Anh lái xe ô tô ơi, anh đánh rơi đồ rồi...!

Ông lão vừa nói, vừa chỉ về phái sau xe. Hà nghĩ :chắc ông lão nhắc đến hai hòn đá chặn bánh xe mà mình vác ra lúc nãy nên nhoẻn miệng cười đầy ngụ ý rồi nói do vội đi nên quên mất. Nói vậy, song anh ta vẫn cố ý nhấn ga cho xe chạy. Ông lão vừa đuổi theo vừa quát to:

- “Anh làm người như thế à? Làm người phải có lương tâm chứ? Anh bỏ hai hòn đá to ở trên đường để cho người ta bị tai nạn à?”. Những lời trách cứ của ông lão bị bỏ lại cùng đám bụi phía sau xe. Hà cười thầm trong bụng: Lương tâm đáng giá bao nhiêu tiền?

Chạy hơn trăm cây số vào thành phố, đến trạm kiểm tra của cảnh sát giao thông. Hà hết sờ túi này, lại nắn túi nọ, tìm mãi không thấy giấy phép lái xe đâu. Hà thừ người ra: Giấy phép lái xe rõ ràng là để trong chiếc ví da lúc nào cũng mang trong người, vậy sao lại tìm không thấy?

Cẩn thận nhớ lại, Hà mới chắc là chiếc ví da đã bị rơi khi mình chui vào gầm xe sửa chữa. Đành phải để xe lại trạm cảnh sát, Hà vội vã vẫy taxi quay lại chỗ sửa xe. Khi quay lại chỗ sửa xe ban sáng, Hà tìm khắp nơi không thấy cái ví và ông lão kéo xe cải tiến chở phân lợn đâu. Hai hòn đá chặn bánh xe đã được ai đó khuân vào để bên vệ đường. Trên hòn đá thấy dán mảnh giấy có mấy chữ xiêu xiêu vẹo vẹo: “Muốn lấy lại giấy tờ thì phải vác hòn đá này lên trên đồi”.

Ôi cha mẹ ơi! Hòn đá vừa to, vừa nặng, ngọn đồi trước mắt lại vừa cao, vừa dốc, vác hòn đá này liệu có bò lên được trên đó không? Hà nghĩ: “Đừng bắt ép người ta như thế! Cần bao nhiêu tiền cứ ra giá đi!” Thế là khi Hà vác hòn đá đến chân đồi thì thấy một cái mũ lá kẹp một tờ giấy viết mấy chữ: “Đừng có nói đến tiền, xin mời lên đồi”.

Hà tiếp tục đi, được một đoạn lại thấy cái mũ lá cũng có tờ giấy yêu cầu Hà cứ vác đá lên đồi, các chuyện khác miễn bàn. Không còn cách nào khác, Hà đành phải bê hòn đá bò lên đồi. Lên được đỉnh đồi thật không dễ, vậy mà trên đó không thấy có người cũng không thấy giấy tờ xe, chỉ thấy có tờ giấy dán trên một thân câu yêu cầu Hà vác hòn đá theo hướng chỉ dẫn đi xuống phía dưới.

Xuống tới chân đồi, Hà vẫn không thấy giấy tờ, ngoài một tờ giấy yêu cầu vác hòn đá đi ngược trở lên. Cứ như thế theo hướng chỉ dẫn trên các tờ giấy, Hà vác hòn đá đi qua mấy quả đồi nhỏ. Lúc mệ tưởng chết đi thì Hà nhìn thấy cái ví da của mình ở trên một nấm mồ trơ trọi. Mở ra, Hà thấy, giấy tờ đủ cả, tiền bạc không thiếu một xu. Dưới cái ví còn có một tờ giấy viết: “Cái ví là do tôi nhặt được. Nó đã trở về với chủ của nó. Anh có biết vì sao tôi lại bắt anh vác hòn đá đi một quãng đường xa đến trước nấm mồ này không? Đây là mộ của con trai tôi. Vào một đêm cách đây hai năm, nó đi xe máy về nhà, vấp phải hòn đá của một kẻ nào đó không có lương tâm bỏ ở bên đường, nó bị tai nạn ngã xe mà chết. Tôi đưa anh đến tận mộ của con trai tôi là mong anh hiểu rõ một đạo lý: Lương tâm là vô giá. Làm người có thể để mất tất cả nhưng nhất thiết không được để mất lương tâm”.

(đời sống & pháp luật)