Phần 3(Bài 11): Đức Bác Ái Hay Tha Thứ

(+)“Caratas omnia suffert… Omnia sustinet – I.Cor.13,7). Sách Bible de Jérasalem dịch: “Elle excuse tout… supporte tout”. Bác ái chữa lỗi tất cả. Đã chịu đựng tất cả, lại chữa lỗi cho, như Chúa Cứu Thế chữa lỗi các lý hình, trên Thánh Giá, tức là tha thứ vậy.

 

Kinh thương linh hồn bảy mối, mối thứ năm là: Tha kẻ dể ta.

1. – THA THỨ LÀ MỘT VIỆC KHÓ:

Tha thứ là một việc trong những việc khó hợp với bản năng tự nhiên con người. Phải đứng trước một bất công, một sỉ mạ, một tấn kịch oái oăm, nhất là một chuỗi dài những lời nhục mạ, việc làm bất công, rõ ràng họ khinh miệt hay oán ghét, mới thấy tính tự ái bị xúc phạm, lòng bị đả thương, đang lồng lộn lên.

Gặp trường hợp như thế, phương pháp tốt hơn cả, là nhắc nhở mình là Kitô hữu, và chậm rãi đọc câu trong Kinh Lạy Cha: “Xin Cha tha nợ chúng tôi, cũng như chúng tôi tha kẻ có nợ chúng tôi”.

Bổn phận chúng ta lựa chọn: Hai món nợ ở trước mặt, một món nợ ta mắc với Thiên Chúa; và món nợ ta mắc với anh em.

Các kẻ khác làm mất lòng ta, được rồi; thế còn ta không làm gì mất lòng Thiên Chúa hay sao? Hai món nợ này cách biệt nhau vô ngần. Chúng ta hãy đọc lại Dụ ngôn hai người đầy tớ mắc nợ.

2. – DỤ NGÔN HAI NGƯỜI ĐẦY TỚ:

“Nước trời giống như ông Vua muốn tính sổ với các đầy tớ mình. Người ta nộp cho Vua một người mắc nợ một vạn nén bạc. Mà bởi y không có gì trả. Lúc đó người đầy tớ sấp mình van xin rằng: “Xin Đức Vua nguôi cơn thịnh nộ, tôi sẽ hoàn lại tất cả”. Động lòng trắc ẩn, vua tha y, và tha cả món nợ y nữa.

Vừa ra khỏi đền vua, tên này gặp một bạn đầy tớ, chỉ mắc y có một trăm đồng bạc, y níu giữ, bóp cổ người này và la lớn: “Mi phải trả nợ ta đây”. Người bạn đầy tớ sấp mình van y: “Xin anh nhẫn nhục chút đối với tôi, tôi sẽ trả tất cả món nợ tôi mắc. Nhưng tên bất nhân này không chịu, y đi thưa quan, tống cổ người bạn xấu số vào tù, cho đến khi trả hết nợ.

Mắt thấy công việc xảy ra như thế, tất cả các bạn đầy tớ rầu rĩ lắm, đến kể lại cho vua sự thể. Vua gọi tên đầy tớ bất lương đến phán với y: “Hỡi đầy tớ bất nhân, ta đã tha hết nợ cho ngươi, vì ngươi xin; sao ngươi không biết thương bạn đầy tớ, như ta đã thương ngươi?” Vua thịnh nộ trao y cho lý hình giam cho đến khi trả hết nợ.

Vậy Cha trên trời cũng xử như thế với các con, nếu các con: Người nọ không biết thực tình tha cho người kia (Mt.18,23-35). Chúa chỉ tha cho ta vừa bằng mức độ ta tha cho kẻ khác.

3. – THÁI ĐỘ ĐỐI VỚI THÙ ĐỊCH

Thánh Phaolô trong thư gửi Giáo đoàn Rôma, dặn bảo: “Nếu người cừu địch ngươi đói, cứ cho nó ăn, nó khát cứ cho nó uống. Đừng chịu để sự dữ lấn át, nhưng hãy lấy lành mà thắng dữ”– Rom.12,20-21).

4. – NHỮNG LỢI ÍCH BỞI BIẾT THA THỨ CHO KẺ THÙ NGHỊCH.

Có một người phàn nàn vì bị người khác làm khổ, đã thổ lộ tâm sự với Thánh Nữ Melchtildê. Lập tức Chúa phán với Thánh Nữ: “Con bảo nó hãy dâng cho Cha các thù địch của nó, ký thác vào lòng Cha thương xót, và Cha đây, Cha sẽ ban cho nó gia nghiệp vĩnh cửu”.

Khi gặp điều bất công, lấy đức ái mà chịu đựng, chỉ trong 5 phút, đủ làm cho linh hồn tiến mau chóng hơn một năm cầu nguyện ăn chay.

Một tâm hồn sốt sắng, có thể thu tích lợi ích cho mình trên trời, vì các kẻ thù địch, hơn vì các bạn thân mình.

5. – BỨC GƯƠNG THA THỨ HIẾM CÓ

Vị thượng quan Thomas Morus ở nước Anh, bị kết án bất công, bà vợ đến ngục năn nỉ phàn nàn, giá ông có tội thật mà chịu phạt cũng cam, nhưng vô tội mà chịu oan uổng, quả là đáng tiếc. Chiến sĩ Chúa trả lời: “Có tội chịu phạt chỉ là lẽ công bình, còn tôi chịu oan, mới giống Chúa Giêsu”.

Ở trong tù, ông Morus lấy cục than viết vào vách tường ngục: “Tôi không muốn làm gì phản lại kẻ thù địch tôi, vì nếu họ ăn năn trước khi chết, họ được cứu rỗi, có lẽ gì bây giờ tôi lại ghét con người, mà sau này họ sẽ yêu mến tôi?”

“Nếu họ chấp mê trong đường tà, quả là một tai vạ khủng khiếp cho họ, nếu tôi lại không thương con người bị phạt kinh khủng, chả ra tôi tự nhận mình là thứ man rợ ư?”

6. – KHI THA KHÔNG NÊN HẸP LƯỢNG

Thường lệ người ta tha cho nhau cứ quá tam ba bận là hết. Thánh Phêrô đã rộng rãi hơn, hỏi Chúa: “Thưa Thầy, khi anh em làm mất lòng con, con phải tha lỗi cho nó mấy lần? Bảy lần có đủ chăng?” Chúa đáp: “Thầy không bảo con tha 7 lần, nhưng là 70 lần 7”. Ý Chúa muốn nói là cứ tha liên lỉ.

7. – TÍCH TRUYỆN  KẺ KHÔNG THA, THIỆT HẠI LÀM SAO?

Câu chuyện một Linh Mục thân với một người giáo hữu. Chẳng may giáo hữu này làm mất lòng Linh Mục một việc quan trọng. Vị Linh Mmục cố chấp nhất định không tha. Gặp thời bách hại đạo Chúa, Linh mục bị bắt tống giam, can đảm xưng đức tin. Người giáo hữu đến ngục xin lỗi, vẫn không tha, ngay chính lúc điệu đi xử, còn ông đón đàng xin, cũng vô hiệu. Tới pháp trường bỗng nhiên Linh Mục khiếp sợ, đành bỏ đạo, để được sống.

Lý do mất phúc tử đạo, mang tội chối đạo, chính vì không biết tha thứ.

8. – BỨC GƯƠNG SOI CHUNG

Đề cập đến các Thánh đã làm gương tha thứ, theo mẫu gương Chúa Cứu Thế trên Thập Giá đã hoàn toàn tha thứ, lại bầu cử xin Cha tha: “Lạy Cha, xin Cha tha cho chúng, vì chúng lầm không biết việc mình làm” – Luc.23,31).

Tiên phong, phải kể đến Thầy Tổng phó tế, một trong 7 thầy phó tế đầu hết (Act.VI), là thánh Stêphanô. Vị Thánh Tử đạo tiên khởi trong Tân Ước, rập gương Thầy Chí Thánh, lúc bị ném đá, đã quảng đại tha thứ, nguyện xin: “Lạy Chúa, xin chớ chấp tội các người này, vì việc họ làm đây” – Act.7,60). Nếu nêu guơng các Thánh khác tha thứ, thì phải kể tên hầu hết các Thánh, nhất là trong hàng ngũ Thánh Tử đạo, chúng tôi xin bỏ qua.

Nhưng không thể bỏ qua bức gương sáng lạn của một bậc tổ tiên Đấng Cứu Thế. Về nhân tính, là Thánh Vương David, được Kinh Thánh tả rất tỷ mỷ. Trước thời kỳ lên ngôi báu, David đã treo gương tha thứ hiếm có:**

a) David tha thứ phen thứ nhất:

Vua Saul đem 3.000 quân tuyển lựa trong toàn cỏi Israel đánh giặc Philitinh về. Có kẻ đưa tin David đang trốn trong rừng Engaddi, Vua bèn theo dõi, cốt sao diệt David và thuộc hạ ông ta. Đi đến chỗ tục gọi là chuồng chiên, Vua Saul một mình vào sâu trong hang, liệu việc riêng, không ngờ thuộc hạ David ẩn trong cùng hang.

Bọn họ xúi David giết vua, nhưng David can họ, chỉ lẻn cắt vạt áo ngoài Vua để chứng minh sự có mặt của mình. Khi Vua Saul ra xa, David lên tiếng: “Ôi chủ tôi, Vua tôi”, Nhà vua quay lại. David tự đàng xa lạy, hỏi tại sao: “Đức Vua định nghe bọn nịnh thần, bảo David mưu phản? Hôm nay Thiên Chúa đã trao cho Đức vua ở tay tôi trong hang, tôi tưởng giết vua đi, nhưng tôi tha thứ: Ôi cha tôi, xin nhìn vạt áo ngoài tôi đang giữ đây, chứng quả lòng không muốn hạ thủ…. Xin Thiên Chúa xét đoán giữa Vua và tôi. Vua nước Ích-diên (Israel) đuổi bắt ai vậy? Đuổi bắt con chó chết này, đuổi bắt con bọ chét”.

Nghe tiếng vọng đàng xa, nhà vua hỏi phải chăng là tiếng David con ta, rồi vua khóc, bảo David nhà ngươi công bằng hơn ta, ngươi thi ân lành cho ta, còn ta mưu hại ngươi. Ngươi hãy thề trước Thiên Chúa, sau này đừng tru diệt dòng tộc ta. David thề, rồi vua ngự về đền, còn David và thuộc hạ chưa chắc lòng vua tha thứ, cho nên tiến sâu đi tìm chỗ ẩn kiên cố hơn (Sử các Vua Q.I, đoạn 24).

b) David tha thứ cho vua Saul phen thứ hai:

Vua Saul đóng đại bản doanh ở đồi Hachila, chủ tâm phen này trị David cho bằng được mới nghe. Còn David và thuộc hạ trốn ngay trong rừng gần đó.

Được biết chắc là cả Vua, cả quan tổng binh Abner đang ngủ say, David hỏi trong thuộc hạ, ai dám can đảm cùng tôi xâm nhập dinh trại. Thấy nhà Vua ngủ mệt, một lưỡi đòng cắm đất, kề ngay bên đầu giường, bên cạnh có chén nước.

Abisai bảo David tôi chỉ đâm một nhát, không cần hai nhát, David can không cho, nhẹ tay nhắc lấy lưỡi đòng, và chén nước để gần đầu Vua, rồi hai thầy trò êm thắm rút lui.

Khi đã đi cách xa, vòng sang bên kia đỉnh núi David cao giọng quan tổng binh Abner, người hùng bảo vệ Vua, mà để có người toan giết vua, này quan xem lưỡi đòng và chén nước vua ngự dùng ở đâu?

Vua Saul nhận tiếng David, hỏi phải chăng là tiếng David, con ta? David đáp: “Tâu Đức Vua, vâng, tiếng tôi đây. Sao Chúa tôi đuổi theo đứa đầy tớ? Vua nước Ich-diên đuổi theo con bọ chét cũng như đuổi theo con đa-đa trên núi.

Nhà vua đáp: “Thực ta đã phạm tội. David con ta, hãy trở về nhà, nhiên hậu ta không còn làm hại ngươi nữa” (Sử các Vua Q.I, đoạn 26)

c) David khóc vua Saul: Muốn biết David có thực lòng tha thứ, cứ xem thái độ ông khi nghe tin vua Saul và hoàng tử Jonatha tử trận, đã xử sự ra sao.

Jonatha thân thiết với David, còn vua Saul tìm giết mình, mà David coi như yêu quý cả hai bằng nhau. Người khóc than rằng: “Hỡi núi Gelboe đừng có chịu sương sa mưa móc, đồng điền chớ sinh hoa mầu: Vì nơi đây thuẫn dũng sĩ, thuẫn vua Saul rớt mất. Ôi, vua Saul và Jonatha đáng yêu chuộng, sống tốt lành, chết không lìa nhau: hai cha con mau kíp hơn phượng hoàng, sức mạnh hơn sư tử.

Hỡi các con gái Ích-diên, hãy khóc thương vua Saul, đã mặc cho các ngươi những áo hồng-điều sung sướng, ban đồ vàng cho để trang điểm. Tại sao hai dũng sĩ ngã xuống, vũ khí rớt mất”  (Sử các Vua Q.II, đoạn 1)

d) Tha thứ tên Sémei: Tên Sémei dòng tộc vua Saul nghe tin David thất thế trốn, y đón đàng rủa: Đồ khát máu, xéo đi, xéo đi, vừa rủa vừa tung đất, ném đá, bọn bày tôi muốn trị y. David can: Cứ để nó rủa trẫm, như lệnh Chúa.

Thánh vương David di chúc dặn Salomon tha thứ Sémei. Nó rủa trăm lời độc, nhưng lúc trở về y ra đón, trẫm đã thề: vậy con là người khôn ngoan biết cách xử với nó, cho tới khi đầu bạc xuống mồ (Sử các Vua Q.3, đoạn 2, câu 8-9). Thật là bức gương tha thứ họa hiếm.

Vua Salomon vâng lệnh vua cha, cho gọi tên Sémei phán bảo y: ngươi hãy xây nhà ở kinh đô Giêrusalem, và ở luôn đó, đừng có xuất ngoại, đây đó (Sử các Vua Quyển 3, đoạn 2, câu 36).